In deze serie artikelen over schrijven behandel ik de volgende schrijftools: spanning, humor, karakters, dialoog, vertelperspectief en schrijfstijl. En als eerste dus: spanning. Hoe creëer je een verhaal waar de spanning vanaf druipt? Zodat je lezer niet kan slapen totdat hij je boek uit heeft...

Laat je karakters zweten
Zorg ervoor dat je hoofdpersoon zijn uiterste best moet doen de problemen in het verhaal te overwinnen. Verhoog de moeilijkheden geleidelijk in de duur van het verhaal. Er moet wel altijd een sprankje hoop zijn, als de hele onderneming bij voorbaat tot mislukken gedoemd is gooit ook een lezer al snel het bijltje erbij neer!  

Maak je karakters sympathiek
Als de lezer de hoofdpersoon sympathiek vindt en zich ermee kan identificeren leeft hij extra mee met de avonturen in het boek. Dan is het helemaal erg als die schat van een jongen door die gemene hond wordt gebeten. En samen met de hoofdpersoon hoopt de lezer dat het allemaal weer goed komt.

Maak verrassende wendingen
Als een verhaal voorspelbaar wordt valt de lezer in slaap. Gooi het verhaal dus regelmatig helemaal om. De vrienden van de hoofdpersoon, waarop hij vertrouwde voor hulp, blijken bijvoorbeeld juist vijanden te zijn. Op deze manier voorkom je dat het verhaal gaat 'kabbelen'.

Houd informatie achter
Geef de lezer niet meteen alle informatie. Beschrijf bijvoorbeeld in het begin van het verhaal hoe de hoofdpersoon vastgebonden zit in een schuurtje, en het hoofdstuk erna begin je met een gewone schooldag van dezelfde persoon, nog van voor de ontvoering. De lezer denkt: Hoe is dat nu zo gekomen? En blijft doorlezen om de antwoorden op zijn vragen te vinden.

Plant zaadjes
Introduceer een bepaalde spanning die in het begin nog niet echt benoembaar is. Er zwerft bijvoorbeeld een rare persoon rond het huis van de hoofdpersoon. Zijn gezicht is steeds niet zichtbaar, maar de hoofdpersoon herkent hem ergens van. En is bang van hem, maar weet niet meer waarom. Op dat moment is het gevaar nog niet helemaal zichtbaar, maar de lezer voelt al wel iets broeien. Er staat iets te gebeuren...

Laat de klok tikken
Het is spannend als de hoofdpersoon zijn vriendinnetje uit de handen van een gevaarlijke persoon moet redden, maar helemaal als hij weet dat ze na een dag vermoord zal worden. Dan wordt alles nog tien keer spannender. Zal het hem lukken haar binnen de beperkte tijd te redden? Voer de tijdsdruk op voor extra spanning.

Varieer in tempo
Bij spannende gebeurtenissen mag je vertragen en bij minder spannende momenten de tijd versnellen. Door de gebeurtenissen compact weer te geven versnel je de tijd: 'Hij was twee weken flink ziek en kon alleen maar in bed liggen.' Als er iets spannends gebeurt, kun je de tijd juist bevriezen op de juiste momenten. 'Hij had een glanzend mes in zijn hand. Secondenlang staarde ik ernaar. Ik kon me niet verroeren.' Zorg ervoor dat spanning en rust elkaar in het juiste tempo afwisselen.

Schud je lezer af en toe wakker
Laat iets dramatisch of ergs gebeuren vlak na een rustige scene. De personen vieren opgelucht de goede afloop van hun avontuur en praten gezellig bij. Maar dan belt de politie dat de gevaarlijke man uit de gevangenis is ontsnapt en op weg is naar hun huis, zinnend op wraak. Zo wordt de lezer als het ware helemaal 'wakker geschud'. Je bent gelijk weer op je hoede.

Kies een goede setting en buit deze uit
Een verlaten kermisterrein is veel spannender dan een gewone volkswijk om een achtervolging te laten plaatsvinden. Gebruik alle elementen die je in je omgeving tot je beschikking hebt om de lezer met zijn zintuigen in het verhaal te trekken. Laat het reuzenrad kraken, het zeil van tenten klapperen in de wind. De eerste regendruppels vallen op de huid van de hoofdpersoon. Gebruik geluiden, geuren, visuele elementen.

Gebruik je hele verhaal
Je verhaal moet over de hele lengte genoeg spanning bezitten. Elke scene voegt weer iets toe aan het geheel. Het is dus belangrijk om van tevoren goed te weten welke kant je op wilt met je verhaal.

 

En nu jij...
Heb jij meer goede tips om spanning in een verhaal te creëren? Ik ben benieuwd! Reageer bij het commentveld hieronder.

Deel dit bericht ook met je vrienden via social media. (zie de groene 'bookmark' button rechtsboven)
Op de hoogte blijven van nieuwe artikelen? Meld je dan aan via de knop 'abonneer op feed' rechtsboven.